από Morgan le Fay Τετ Απρ 07, 2010 2:30 pmΟ ορθολογισμός (ή ρασιοναλισμός) είναι η συνολική φιλοσοφική κατεύθυνση που αποδέχεται ως μοναδική ουσία της πραγματικότητας, ως γνώμονα και αφετηρία της γνώσεως τη λογική σκέψη. Από την περίοδο του Διαφωτισμού ο ορθολογισμός συνδέεται συνήθως με την εισαγωγή των μαθηματικών μεθόδων στη φιλοσοφία, αρχικά με το έργο των Ντεκάρτ, Λάιμπνιτς και Σπινόζα.
Ο ορθολογισμός συχνά έρχεται σε αντιπαράθεση με τον εμπειρισμό. Στη πράξη οι απόψεις αυτές δεν αποκλείονται αμοιβαία, αφού για παράδειγμα η φιλοσοφία της επιστήμης είναι και ορθολογιστική και εμπειρική. Αν τραβηχτεί όμως στα άκρα ο εμπειρισμός θεωρεί ότι όλες οι ιδέες προέρχονται από την εμπειρία, είτε μέσω των πέντε εξωτερικών αισθήσεων, είτε μέσω των εσωτερικών αισθήσεων όπως ο πόνος και η ευχαρίστηση, και επομένως ότι η γνώση βασίζεται ουσιαστικά στην εμπειρία. Αντίστοιχα κάποιες εκδοχές ορθολογισμού υποστηρίζουν ότι ξεκινώντας με βασικές θεμελιώδεις αρχές, όπως τα αξιώματα της γεωμετρίας, θα μπορούσε κανείς να αντλήσει απαγωγικά το σύνολο ολόκληρης της δυνατής γνώσης. Οι φιλόσοφοι που υποστήριζαν περισσότερο την άποψη αυτή ήταν ο Σπινόζα και ο Λάιμπνιτς, οι προσπάθειες των οποίων να αντιμετωπίσουν τα επιστημολογικά και μεταφυσικά προβλήματα που έθεσε ο Ντεκάρτ οδήγησαν σε ανάπτυξη μιας κάπως θεμελιοκρατικής προσέγγισης του ορθολογισμού. Τόσο ο Σπινόζα όσο και ο Λάιμπνιτς υποστήριζαν ότι κατ 'αρχήν τουλάχιστον όλες οι γνώσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιστημονικών γνώσεων, μπορούν να αποκτηθούν με τη χρήση του ορθού λόγου και μόνο. Αν και οι δύο παραδέχονταν ότι αυτό δεν είναι δυνατό στην πράξη για τον άνθρωπο, παρά μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές της επιστήμης όπως είναι τα μαθηματικά.
Εμπειρισμός στη φιλοσοφία ονομάζεται το δόγμα κατά το οποίο κάθε γνώση αποδίδεται στην εμπειρία και κατά το οποίο επίσης δεν υπάρχει αυτόματη ή προϋπάρχουσα (a priori) σκέψη. Η ψυχή μας είναι ένας άγραφος χάρτης πάνω στον οποίον καταγράφονται οι αισθήσεις. Το ερώτημα του Εμπειρισμού είναι με ποιο τρόπο ο νους αποκτά αναπαραστάσεις; Η απάντηση που δίνουν είναι μέσω των 5 αισθήσεων. Διακρίνουν την εξωτερική αίσθηση μέσω της οποίας λαμβάνουμε τα εξωτερικά ερεθίσματα και την εσωτερική αίσθηση, μέσω της οποίας τα επεξεργαζόμαστε και δημιουργούμε τις έννοιες και στη συνέχεια τις γνώσεις.Αντίθετο δόγμα είναι ο λογικισμός, κατά τον οποίο η γνώση αποδίδεται στο λογικό συμπέρασμα. Στηρίζεται στην a posteriori γνώση, δηλαδή στην γνώση την οποία μπορούμε να γνωρίζουμε μέσω της εμπειρίας των αισθήσεων. Ο εμπειρισμός αντιπαραβάλλεται και με τον ρασιοναλισμό. Οι εμπειριστές δεν θεωρούν τίποτε δεδομένο, πέρα από το άμεσα αντιληπτό και αυτό το οποίο προκύπτει από πειράματα.
Κύριοι εκπρόσωποι του Εμπειρισμού είναι ο Τόμας Χομπς, ο Τζων Λοκ και ο Ντενί Ντιντερό. Ο Εμπειρισμός συγγενεύει επίσης με την Αισθησιαρχία ή Αισθησιοκρατία.
Μερικές πληροφορίες για δύο σημαντικά ρεύματα φιλοσοφίας.
Θέλω την γνώμη σας.
Το τι υποστηρίζετε εσείς. Φυσικά μπορείτε να πάρετε το μέρος του Καντ, που έκανε έναν έξυπνο συνδυασμό και των δύο θεωριών.
Η θεωρία κατα την οποία η πραγματικότητα (κοσμολογική, θρησκευτική, κοινωνική κτλ) διαμορφώνεται από δύο θεμελιακές και αντιφατικές μεταξύ τους ουσίες/δυνάμεις.
Δυαλισμός[1] ή Δυϊσμός [2] ή και Διαρχία[3] είναι η φιλοσοφική θεωρία η οποία δέχεται ότι ο κόσμος ή η πραγματικότητα βασίζεται στην ύπαρξη δύο αρχών με ριζική διάκριση και ανομοιότητα (π.χ. αισθητό-νοητό ή πνευματικό-υλικό). Πρόκειται γενικά για κάθε θεωρία που χωρίζει τον κόσμο σε δύο σφαίρες και αρνείται την ενότητά του. Οι σφαίρες στις οποίες χωρίζεται η πραγματικότητα είναι ουσιαστικά διαφορετικές ή αντίθετες μεταξύ τους και δεν υπάρχει κανένα συνδετικό σημείο που να τις ενώνει και να διευκολύνει τη μετάβαση από τη μια στην άλλη.
Έτσι, η ανθρωπολογική διαρχία διχάζει τον άνθρωπο σε δύο στοιχεία, σε σώμα και σε ψυχή. Οι Ορφικοί, οι πυθαγόρειοι, ο Πλάτωνας και ο Πλωτίνος ήταν οπαδοί μιας τέτοιας θεωρίας. Η ηθική διαρχία κινείται στην αντίθεση του αγαθού και του κακού. Η αισθητική διαρχία ανάμεσα στην αντίθεση ωραίου και άσχημου και η λογική διαρχία στις αντίθετες έννοιες, χωρίς να αναγνωρίζει ενδιάμεσες καταστάσεις[4].Στον θρησκευτικό τομέα, η θεωρία αυτή χαρακτηρίζει διδασκαλίες που ερμηνεύουν τον κόσμο με βάση δύο ανταγωνιστικές αρχές ή δυνάμεις, από τις οποίες η μία είναι αγαθή και η άλλη κακή.
Ως θεωρία, συγγενεύει με τον πλουραλισμό, ενώ αντιτίθεται στο μονισμό.
Ψηφοφορία δεν βάζω, θα ήταν γελοίο.
Ο ορθολογισμός συχνά έρχεται σε αντιπαράθεση με τον εμπειρισμό. Στη πράξη οι απόψεις αυτές δεν αποκλείονται αμοιβαία, αφού για παράδειγμα η φιλοσοφία της επιστήμης είναι και ορθολογιστική και εμπειρική. Αν τραβηχτεί όμως στα άκρα ο εμπειρισμός θεωρεί ότι όλες οι ιδέες προέρχονται από την εμπειρία, είτε μέσω των πέντε εξωτερικών αισθήσεων, είτε μέσω των εσωτερικών αισθήσεων όπως ο πόνος και η ευχαρίστηση, και επομένως ότι η γνώση βασίζεται ουσιαστικά στην εμπειρία. Αντίστοιχα κάποιες εκδοχές ορθολογισμού υποστηρίζουν ότι ξεκινώντας με βασικές θεμελιώδεις αρχές, όπως τα αξιώματα της γεωμετρίας, θα μπορούσε κανείς να αντλήσει απαγωγικά το σύνολο ολόκληρης της δυνατής γνώσης. Οι φιλόσοφοι που υποστήριζαν περισσότερο την άποψη αυτή ήταν ο Σπινόζα και ο Λάιμπνιτς, οι προσπάθειες των οποίων να αντιμετωπίσουν τα επιστημολογικά και μεταφυσικά προβλήματα που έθεσε ο Ντεκάρτ οδήγησαν σε ανάπτυξη μιας κάπως θεμελιοκρατικής προσέγγισης του ορθολογισμού. Τόσο ο Σπινόζα όσο και ο Λάιμπνιτς υποστήριζαν ότι κατ 'αρχήν τουλάχιστον όλες οι γνώσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιστημονικών γνώσεων, μπορούν να αποκτηθούν με τη χρήση του ορθού λόγου και μόνο. Αν και οι δύο παραδέχονταν ότι αυτό δεν είναι δυνατό στην πράξη για τον άνθρωπο, παρά μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές της επιστήμης όπως είναι τα μαθηματικά.
Εμπειρισμός στη φιλοσοφία ονομάζεται το δόγμα κατά το οποίο κάθε γνώση αποδίδεται στην εμπειρία και κατά το οποίο επίσης δεν υπάρχει αυτόματη ή προϋπάρχουσα (a priori) σκέψη. Η ψυχή μας είναι ένας άγραφος χάρτης πάνω στον οποίον καταγράφονται οι αισθήσεις. Το ερώτημα του Εμπειρισμού είναι με ποιο τρόπο ο νους αποκτά αναπαραστάσεις; Η απάντηση που δίνουν είναι μέσω των 5 αισθήσεων. Διακρίνουν την εξωτερική αίσθηση μέσω της οποίας λαμβάνουμε τα εξωτερικά ερεθίσματα και την εσωτερική αίσθηση, μέσω της οποίας τα επεξεργαζόμαστε και δημιουργούμε τις έννοιες και στη συνέχεια τις γνώσεις.Αντίθετο δόγμα είναι ο λογικισμός, κατά τον οποίο η γνώση αποδίδεται στο λογικό συμπέρασμα. Στηρίζεται στην a posteriori γνώση, δηλαδή στην γνώση την οποία μπορούμε να γνωρίζουμε μέσω της εμπειρίας των αισθήσεων. Ο εμπειρισμός αντιπαραβάλλεται και με τον ρασιοναλισμό. Οι εμπειριστές δεν θεωρούν τίποτε δεδομένο, πέρα από το άμεσα αντιληπτό και αυτό το οποίο προκύπτει από πειράματα.
Κύριοι εκπρόσωποι του Εμπειρισμού είναι ο Τόμας Χομπς, ο Τζων Λοκ και ο Ντενί Ντιντερό. Ο Εμπειρισμός συγγενεύει επίσης με την Αισθησιαρχία ή Αισθησιοκρατία.
Μερικές πληροφορίες για δύο σημαντικά ρεύματα φιλοσοφίας.
Θέλω την γνώμη σας.
Το τι υποστηρίζετε εσείς. Φυσικά μπορείτε να πάρετε το μέρος του Καντ, που έκανε έναν έξυπνο συνδυασμό και των δύο θεωριών.
Η θεωρία κατα την οποία η πραγματικότητα (κοσμολογική, θρησκευτική, κοινωνική κτλ) διαμορφώνεται από δύο θεμελιακές και αντιφατικές μεταξύ τους ουσίες/δυνάμεις.
Δυαλισμός[1] ή Δυϊσμός [2] ή και Διαρχία[3] είναι η φιλοσοφική θεωρία η οποία δέχεται ότι ο κόσμος ή η πραγματικότητα βασίζεται στην ύπαρξη δύο αρχών με ριζική διάκριση και ανομοιότητα (π.χ. αισθητό-νοητό ή πνευματικό-υλικό). Πρόκειται γενικά για κάθε θεωρία που χωρίζει τον κόσμο σε δύο σφαίρες και αρνείται την ενότητά του. Οι σφαίρες στις οποίες χωρίζεται η πραγματικότητα είναι ουσιαστικά διαφορετικές ή αντίθετες μεταξύ τους και δεν υπάρχει κανένα συνδετικό σημείο που να τις ενώνει και να διευκολύνει τη μετάβαση από τη μια στην άλλη.
Έτσι, η ανθρωπολογική διαρχία διχάζει τον άνθρωπο σε δύο στοιχεία, σε σώμα και σε ψυχή. Οι Ορφικοί, οι πυθαγόρειοι, ο Πλάτωνας και ο Πλωτίνος ήταν οπαδοί μιας τέτοιας θεωρίας. Η ηθική διαρχία κινείται στην αντίθεση του αγαθού και του κακού. Η αισθητική διαρχία ανάμεσα στην αντίθεση ωραίου και άσχημου και η λογική διαρχία στις αντίθετες έννοιες, χωρίς να αναγνωρίζει ενδιάμεσες καταστάσεις[4].Στον θρησκευτικό τομέα, η θεωρία αυτή χαρακτηρίζει διδασκαλίες που ερμηνεύουν τον κόσμο με βάση δύο ανταγωνιστικές αρχές ή δυνάμεις, από τις οποίες η μία είναι αγαθή και η άλλη κακή.
Ως θεωρία, συγγενεύει με τον πλουραλισμό, ενώ αντιτίθεται στο μονισμό.
Ψηφοφορία δεν βάζω, θα ήταν γελοίο.
