Συμβολισμοί στο HP universe

Ένας παράγοντας επιτυχίας των βιβλίων του Χάρι Πότερ,είναι η δυνατότητα της ιστορίας να δημιουργεί συνδέσεις των γεγονότων της,με την ιστορία,τη μυθολογία και το υποσυνείδητο του κοινού.

Διάβασα μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση των βιβλίων,μέσα από την οπτική της ψυχολογίας.
Υπάρχουν καταστάσεις/πρόσωπα/μαγικά αντικείμενα,που αντιδρούν με το υποσυνείδητό μας,όπως:

• Μαγική ικανότητα – Επιθυμία του ατόμου για δυνατότητα επίδρασης στους άλλους και στο περιβάλλον.
  
  
• Κιβωτός των Στοχασμών/Χρονομηχανή - Η μάθηση για αποδοχή/συνειδητοποίηση των συναισθηματικών απαντήσεων σε γεγονότα,μέσα από την επανεξέταση και την προσαρμογή του παρελθόντος.
  
  
• Διεισδυτική (Legilimacy) – Η επιθυμία του ατόμου να δει μέσα στο μυαλό του άλλου, να γνωρίζει και να καταλαβαίνει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του.
  
• Σφραγισματική (Occlumency) – Η επιθυμία του να κρύψει τα συναισθήματά του από τους άλλους,για τη διατήρηση της ιδιωτικής ζωής.
  
  
• Θέστραλ – Συνειδητοποίηση/Κατανόηση της απώλειας και της συνέπειας που επιφέρει ο θάνατος.
  
  
• Κλήροι του Θανάτου - Αντιμετώπιση της απώλειας λόγω θανάτου/Στάδια επίλυσης της θλίψης ( Kübler-Ross model-The Five Stages of Grief ) ,εξαιτίας μίας τραυματικής απώλειας :
  
  1. Άρνηση -> Θυμός - Ραβδί από Κουφοξυλιά,επιθυμία ελέγχου του θανάτου.
  2. Διαπραγμάτευση -> Κατάθλιψη - Πέτρα της Ανάστασης.
  3. Αποδοχή – Αόρατος Μανδύας,αγνόηση της ανάμνησης του θανάτου,αποδοχή του θανάτου.
  
  
• Παράφρονες - Σοβαρή κατάθλιψη από την καταπιεσμένη οργή.
  
  
• Καθρέφτης του Erised - Ιδεοληπτική φαντασιώση.
  
  
• Πεμπτουσιωτές – Στεγανοποίηση(Compartmentalization) και Υποκρισία : Η ικανότητα διαχωρισμού τμημάτων του ψυχισμού του ατόμου, ώστε να συμμορφώνεται με διαφορετικούς κανόνες,σε μια ποικιλία καταστάσεων, χωρίς ενοχές.
  
  
• Ασυγχώρητες Κατάρες:
  
  1. Εξουσιαστική Κατάρα – Φόβος για την υποταγή της ελεύθερης βούλησης.
  2. Βασανιστική Κατάρα – Φόβος για τον πόνο (ψυχολογικός ή σωματικός).
  3. Avada Kedavra - Φόβος για στιγμιαίο και κακόβουλο θάνατο.
  
  
• Χάρι Πότερ - Δημιουργική αυτοβελτίωση(Dissociated creative self) μετά την τραυματική απώλεια.
  
• Λόρδος Βόλντεμορτ – Καταπιεσμένη οργή(Dissociated repressed anger) μετά την απώλεια.
  
• Σέβερους Σνέιπ – Καταστροφική αυτοκριτική(Dissociated destructive self) μετά την απώλεια.

Πείτε τη γνώμη σας για τους παραπάνω συμβολισμούς.

Μπορείτε να σκεφτείτε και να βρείτε επιπλέον θεωρίες που αφορούν συνδέσεις και αλληγορίες των γεγονότων των βιβλίων με την παγκόσμια ιστορία/πολιτική/ μυθολογία ή ψυχολογία;

Να τονίσω ότι δεν είμαι ψυχολόγος.Στο πανεπιστήμιο παρακολουθήσαμε ψυχιατρική και ψυχολογία αλλά αυτό μόνο.

Κάποια αντικείμενα ή χαρακτήρες όντως μοιάζουν να έχουν σύνδεση ή αναφορά με τις ψυχολογικές αναλύσεις που τα περιγράφουν.Οι κατάρες,η διεισδυτική,η σφραγισματική,η Κιβωτός των Στοχασμών.Όσοι κοίταξαν λίγο πιο προσεκτικά τα βιβλία,πιστεύω ότι οδηγήθηκαν στα ίδια συμπεράσματα.Ειδικά στις περιπτώσεις της διεισδυτικής και της σφραγισματικής ο ίδιος ο Σνέιπ (και κατ'επέκταση η Ρόουλινγκ) τα αναφέρει σχεδόν με την ίδια ορολογία ή όταν ο Ντάμπλντορ μιλάει στον Χάρι για "τάξη στις σκέψεις του" αναφερόμενος στην Κιβωτό των Στοχασμών.Αυτά λοιπόν που η Ρόουλινγκ έγραψε ως κομμάτια του μαγικού κόσμου αφήνοντας τον μύθο να καλύπτει την πραγματικότητα γιατί ο σκοπός άλλωστε δεν ήταν να γράψει βιβλίο ψυχολογίας αλλά λογοτεχνία πιστεύω πως ανταποκρίνονται πλήρως στην ψυχολογική μελέτη που έγινε στην επταλογία.

Στον Βόλντεμορτ θα ήθελα να προσθέσω μόνο ότι έχουμε το τέλειο αντικείμενο μελέτης για τον φόβο του θανάτου και του πόσο επηρρεάζει ή καταστρέφει τον άνθρωπο που υποφέρει απο αυτό το άγχος.Αν το καλοσκεφτείς,η δολοφονική μανία του Βόλντεμορτ,που γνώριζε στιγμές απίστευτης έξαρσης,είναι κρίσεις πανικού που οφείλονταν σε αυτήν την κατάσταση που βίωνε σε συνδυασμό με την εσωστρέφεια και την μυστικοπάθεια που δημιουργούσαν έναν φαύλο κύκλο.

Σε ό,τι αφορά τους Κλήρους πιστεύω ότι αφορούν στην ματαιοδοξία της αθανασίας,στην μη αποδοχή/άρνηση και στην διαφυγή/μη αντιμετώπιση όσον αφορά τον θάνατο.Λίγο διαφορετικά δηλαδή και μόνο αν τα ερμηνεύσουμε με οδηγό την έννοια του θανάτου και όχι ανεξάρτητα.

Στον Καθρέπτη του Έριζεντ διαφωνώ γιατί αν θυμάμαι καλά,αναφέρεται σε ανεπιθύμητες ή δυσάρεστες σκέψεις (εμμονές).Στα βιβλία είδαμε ότι τα πρόσωπα έβλεπαν τις βαθύτερες επιθυμίες τους.

Πρόκειται πάντως για εξαιρετική δουλειά και για εξαιρετικό topic.Μπράβο Μαρία!
Θα επανέλθω για συνδέσεις που έχω κάνει και αφορούν στους πεμπτουσιωτές,την Κιβωτό,τους Παράφρονες.

^Και τι σπουδάσατε κύριε Amycus αν επιτρέπεται;

Κι εγώ το πιστεύω πως έχει πολλούς ψυχολογικούς συμβολισμούς η ιστορία του ΧΠ.
Πχ ο προστάτης, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η κοινή πρακτική σε περιόδους μεγάλου άγχους ή φόβου να καταφεύγουμε νοερά, στην προστασία που μας δίνουν οι ωραίες αναμνήσεις μας.
Η Ερμιόνη που νομίζω είναι ίσως η πιο ορθολογιστική ηρωίδα όλων των εποχών, συμβολίζει τους ανθρώπους που βασίζονται μόνο στη λογική τους και απορρίπτουν ό,τι δεν γίνεται αντιληπτό από αυτή με αποτέλεσμα να στερούν από τον εαυτό τους την φαντασία. Και όπως και η Ερμιόνη να μην μπορούν να πετάξουν χάρη σε αυτή. Στον αντίποδα είναι η Λούνα.
Ο Κουίρελ συμβολίζει τον άνθρωπο που στην προσπάθειά του από αντικείμενο χλεύης θέλει να γίνει αξιοθαύμαστος, μπλέκει με το περιθώριο με αποτέλεσμα να χάσει τον εαυτό του. (Αυτό βασίζεται σε πληροφορίες που δίνει η Ρόουλινγκ στο Πότερμορ)
Σε ότι αφορά τους Ντάρλσι είναι ο φασισμός ο ίδιος με κύριο σύμβολό τους το τετράγωνο σπίτι τους. Ότι χωράει μέσα σε αυτό είναι αποδεκτό και φυσιολογικό, ό,τι το ξεπερνάει είναι απορριπτέο και αφύσικο.

Amycus έγραψε:Στον Καθρέπτη του Έριζεντ διαφωνώ γιατί αν θυμάμαι καλά,αναφέρεται σε ανεπιθύμητες ή δυσάρεστες σκέψεις (εμμονές).Στα βιβλία είδαμε ότι τα πρόσωπα έβλεπαν τις βαθύτερες επιθυμίες τους.

Τον καθρέφτη του Erised,αλλά και τους Κλήρους του Θανάτου,τα βλέπω σαν αντικείμενα όπου τα αποτελέσματά τους είναι ανάλογα της χρήσης τους.Ο καθρέφτης δείχνει τις βαθύτερες επιθυμίες,αλλά όπως είπε και ο Ντάμπλντορ,πολλοί έχασαν το μυαλό τους μπροστά σʼαυτόν.Οπότε μια επιθυμία,που μπορεί να είναι και φαντασίωση,μπορεί να οδηγήσει σε εμμονή.Εξαρτάται από το άτομο και πως αντιλαμβάνεται τα πράγματα.

Πάντως η Ρόουλινγκ επιδίωξε να κάνει παραλληρισμούς με την πολιτική.Έχει αναφέρει ότι ο τρόπος που λειτούργησε ο Κορνήλιος Φατζ και το Υπουργείο Μαγείας μετά την επιστροφή του Βόλντεμορτ,βασίζεται στο μοντέλο διακυβέρνησης του Neville Chamberlain στη Μεγάλη Βρετανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου,όταν προσπάθησε να ελαχιστοποιήσει την απειλή του ναζιστικού καθεστώτος για πολιτική ευκολία.
Ο τρόπος δράσης του Βόλντεμορτ,είναι καλσική συμπεριφορά τυράννου.Πρώτα γοητεύει και χειραγωγεί,κάνει τους οπαδούς του να νιώσουν καλύτερα για τον ευατό τους,ισχυρότερους από τους άλλους που δεν πληρούν τα αποδεκτά,σύμφωνα μ' αυτούς,χαρακτηρηστικά,τους εξαπατά και μετά εξαπολύει μία πολιτική τρόμου.Η οικογένεια Μπλακ,ήταν γοητευμένη από την ιδεολογία του Βόλντεμορτ,μέσα από τις εφημερίδες.
Ο παραλληρισμός του με τον Χίτλερ,ο οποίος αρχικά αναπτέρωσε το ηθικό μιας τότε ηττημένης Γερμανίας και μετά τους οδήγησε σε πόλεμο για να επιβεβαιώσουν τη θέση ισχύος,όπως και η πολιτική του με τους Εβραίους,είναι εμφανής.
Διάβασα μερικούς να λένε ότι το σημάδι αστραπής στο κούτελο του Χάρι Πότερ,είναι μια παραλλαγή της σβάστικας.Δε ξέρουμε αν η Ρόουλινγκ είχε αυτό στο μυαλό της,αλλά μερικοί έτσι το βλέπουν.
Προσωπικά το σύμβολο των κλήρων του θανάτου,είναι αυτό που μου προκαλεί συνειρμούς με τη σβάστικα.Η αρνητική νοηματοδότηση του σταυροειδούς συμβόλου από το Ναζισμό,επισκίασε την πραγματική σημασία του,το οποίο αποτελεί ιερό σύμβολο του Ινδουϊσμού και του Βουδισμού.Έτσι και το σύμβολο των κλήρων του θανάτου,συνδέθηκε με την πολιτική τρόμου του Γκρίντελβαλντ και όχι μʼαυτό που πραγματικά αντιπροσώπευε.

Mrs Lovett έγραψε:Διάβασα μερικούς να λένε ότι το σημάδι αστραπής στο κούτελο του Χάρι Πότερ,είναι μια παραλλαγή της σβάστικας.Δε ξέρουμε αν η Ρόουλινγκ είχε αυτό στο μυαλό της,αλλά μερικοί έτσι το βλέπουν

Που στον Βουδισμό είναι σύμβολο σοφίας και πνευματικής διαύγειας αν θυμάμαι καλά την Συμβολική.
Δεν ξέρω βέβαια αν αυτοί που το υποστηρίζουν έχουν στο μυαλό τους την χρήση του απο το Γ' Ράιχ.Αλλά δεν πιστεύω ότι η Ρόουλινγκ θα το χρησιμοποιούσε έτσι.

Στους Ρούνους των Κελτών έχουμε το σύμβολο Σίγκελ.


Προσέξτε το ρουνικό σύμβολο και πως μοιάζει με το σημάδι που έχει ο Χάρι στο μέτωπο αλλά και την σημασία του ρούνου (ζωοδότης Ήλιος σε αντιστοιχία με το Hari Pater -Harry Potter- στις Βέδες που σημαίνει τον Πατέρα-Θεό όταν στις Ανατολικές αρχαίες θρησκείες ο Ήλιος λατρευόταν ως ύψιστος Θεός και υπερβατική δύναμη του καλού).Η Ρόουλινγκ δεν αποδίδει θεικές ιδιότητες βέβαια στον Χάρι αλλά στην επταλογία αντιπροσωπεύει το καλό που μάχεται αυτό που εκπροσωπεί ο Βόλντεμορτ και αποτελεί την πεμπτουσία του κακού.

Tο σύμβολο Σίγκελ δε το ήξερα.Πολύ ενδιαφέρον!
Εξαρτάται από ποια σκοπιά το βλέπεις.Αυτοί που έκαναν τη σύνδεση της σβάστικας με το σημάδι του Χάρι Πότερ,το εννοούσαν με την αρνητική σημασία του συμβόλου.Ότι το σύμβολο με το οποίο σημαδεύτηκε ο Πότερ,αντιπροσωπεύει το σύμβολο του Βόλντεμορτ που παραλληλίζεται με τον Χίτλερ.

Πιστεύω ότι αυτοί ο ισυμβολοί υπάρχουν ώστε ο αναγνώστης να ταυτιστεί με τυς ήρωες και τις επιθυμείες τους.

Πολυ ωραιοι οι συμβολισμοι!
Αυτο με το σημαδι του Χαρι Ποττερ εχει πολυ ενδιαφερον! Και οι δυο εκδοχες στεκουν. Μπορει να συμβολιζει την 'καλη' πλευρα του Χαρυ, μπορει ομως να συμβολιζει και το αποτυπωμα του Βολντερμορτ. Ο καθενας το ερμηνευει οπως θελει.. Το θεμα ειναι τι ειχε στο μυαλο της η συγγραφεας? Εγραφε οντως με συμβολισμους ή ολα αυτά ειναι αυθαιρετα συμπεράσματα μελετητων?

Πολύ ενδιαφέρον όλες οι πληροφορίες! Ό, τι έχει γράψει η Μrs Lovett στο πρώτο ποστ ισχύουν, για μένα, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όλα όσα έχουν βρει είναι, πραγματικά αλήθεια.
Όπως κολλάει κι η θεωρία του Θάνου με το Σίγκελ, όπου κάπου το είχα ξαναδεί. Δε το είχα ψάξει, όμως, παραπάνω και δεν έχω καμια σύνδεση.

Miss Smeouro έγραψε:Το θεμα ειναι τι ειχε στο μυαλο της η συγγραφεας? Εγραφε οντως με συμβολισμους ή ολα αυτά ειναι αυθαιρετα συμπεράσματα μελετητων?

Μερικά,όπως για παράδειγμα οι παράφρονες-κατάθλιψη και ο τρόπος αντιμετώπισης τους,ο παραλληλισμός του Φατζ με τον Neville Chamberlain,οι κλήροι του θανάτου-φόβος του θανάτου-άρνηση της ανθρώπινης υπόστασης,ο καθρέφτης του Έριζεντ-φαντασίωση κ.α ,είναι σκόπιμα και μάλιστα το έχει δηλώσει είτε σε συνεντεύξεις είτε φαίνεται ξεκάθαρα μέσα στο βιβλία.

Συγκεκριμένα,για την κατάσταση του Λούπιν είχε πει:
"Ο καθηγητής Λούπιν είναι ένας από τους αγαπημένους μου χαρακτήρες.Είναι ένα κατεστραμμένο πρόσωπο,κυριολεκτικά και μεταφορικά.Νομίζω ότι είναι σημαντικό για τα παιδιά να γνωρίζουν ότι οι ενήλικες,έχουν επίσης τα προβλήματά τους, που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν.Το ότι είναι ένας λυκάνθρωπος είναι μια αλληγορία για τις αντιδράσεις των ανθρώπων απέναντι σε άτομα με ασθένεια ή αναπηρία"

Σίγουρα μερικά τα έγραψε ασυνείδητα και μερικές ερμηνείες ίσως να ταιριάζουν τυχαία ή και να μην ισχύουν.
Αλλά στην τελική δεν έχει σημασία,γιατί οποιοδήποτε καλλιτεχνικό έργο καθένας το αντιλαμβάνεται διαφορετικά ανάλογα με το γούστο,τις συνθήκες,τη μόρφωση κ.α.Μερικές φορές,καθένας ερμηνεύει κάτι διαφορετικά κι από τον ίδιο το δημιουργό.Αυτό είναι και η μαγεία της τέχνης.Αν ένα έργο είναι ικανό να βγάλει ερμηνείες (ακόμα και διαφορετικές μεταξύ τους) που να στηρίζονται σε επιχειρήματα,σημαίνει ότι το έργο έχει αξία και βάθος και ήδη υπάρχει κέρδος για το κοινό που βγάζει ερμηνείες ή διαβάζει γι αυτές.Αυτή τουλάχιστον είναι η άποψη μου.
Σημασία έχει τα συμπεράσματα που βγάζει ο καθένας να έχουν μια "λογική" υπόσταση με το έργο,κι όσοι περισσότεροι συγκλίνουν ή αποδέχονται μια ερμηνεία,σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης κατάφερε να επικοινωνήσει και να περάσει αυτό που ήθελε να πει.

Συμφωνω, ο καθενας αντιλαμβανεται διαφορετικα την τέχνη!Με την καλη εννια, ειναι αυτο που λες. Ο καθενας αντιλαμβανεται κατι διαφορετικο, αρα ο δημιουργος εχει καταφερει να εκφρασει και αυτο που θελει και πολλα ακομα, που ισως να μην τα ειχε σκεφτει συνειδητα.
Αλλα συμβαινει μερικες φορες ενας καλλιτεχνης να θελει να περασει ενα νοημα και μερικοι να το 'παρεξηγησουν'. Δηλαδη να καταλαβουν το αντιθετο απ'αυτο που ειχε αρχικα στο μυαλο του ο καλλιτεχνης. Για παράδειγμα, γραφει ένας ποιητής ενα αντιρατσιστικο ποιημα χρησιμοποιώνας ειρωνεια. καποιοι ισως δεν την καταλαβαίνουν και το λενε ρατσιστικό. Εκει αλλαζει ολο το νοημα. Δεν ειναι οτι καταλαβαν και 'κατι παραπανω' Παρερμηνευεται το ποιημα.

Παντως δεν πιστευω οτι εγινε κατι τετοιο με τη Ροουλινγκ.

Πολύ ωραίο τόπικ!
Λοιπόν... Όσον αφορά όσα είπε η ίδια η Ρόουλινγκ δεν μπορούμε να διαφωνίσουμε τουλάχιστον στο ότι αυτός ήταν ο στόχος της συγγραφέως τώρα άλλο αν εμείς το καταλάβαμε διαφορετικά...
Εννοείται ότι ο βόλντεμορτ θυμίζει χίτλερ με χίλια. Βλέπουμε άλλωστε και τη μανία του με το καθαρό αίμαι και η καταδίωξη των μαγκλογεννημένων που όμως στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτα άλλο από δίψα για εξουσία και υποβολή των θανατοφάγων σε μια ιδεολογία που μπορεί να δημιουργήσει φανατισμό και έντονη θέληση για επίτευξη των σχεδίων και των στόχων του "Αρχηγού" τους σύμφωνα με αυτή. Χρησιμοποιούσε επίσης και το σκοτεινό σημα... με το οποίο μάλιστα σημάδευε τους θανατοφάγους του! Θεωρούσε ότι αυτοί ... οι θανατοφάγοι είναι κι αυτοί κάτι ανώτερο που πρέπει να ξεχωρίζει άσχετα αν και οι άνθρωποι με καθαρό αίμα ήταν επίσης ανώτεροι των άλλων... δηλαδή... οι μαγκλς θα μπορούσαν κάλλιστα να παραλληλιστούν με τους Εβραίους, οι μαγκλογεννημενοι με κάθε άλλη φιλή και είδος που καταδίωκε ο Χίτλερ και με όσους του πήγαιναν κόντρα ίσως και τέλος οι θανατοφάγοι με τους Ναζί και γιατί όχι γεννικά με τους ίδιους τους γερμανούς αφού κι αυτοί ήταν ανώτεροι σύμφωνα με το Χίτλερ.
Ο Βόλντεμορτ χρησιμοποίησε το ότι ήταν απόγονος του Σλίθεριν, βάσιστηκε πάνω σ' αυτό για να φιτάξει την ιδεολογία του, βασίστηκε μάλιστα σε μια είδη υπάρχουσα ιδεολογία... Εδώ βλέπουμε και λίγο το θέμα στερεοτυπο αναχρονιστικες απόψεις που αν δεν ξεπεραστούν μπροούν να οδιγήσουν σε πολύ οδυνηρά αποτελέσματα.

Με τους περισσότερους συμβολισμούς συμφωνώ εκτος απο τους κλήρους του θανάτου, για παράδειγμα η πέτρα της ανάστασης θα μπορούσε να αφορά την επιθυμια για κατάργηση αυτού που είναι δυνατότερο από μας. Το γεγονος επίσης ότι κάθε αντικείμενο είναι μοναδικό και ότι όποιος αποκτήσει και τα τρία γίνεται "Κύριος του Θανάτου" αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες περιπτώσεις (τουλαχιστον το ραβδί και ο μανδυας) δείχνουν και μια ανάγκη για εξουσία.

Πολύ ωραία δουλειά και πολύ καλή ανάλυση σε όλα!
Θεωρώ ότι όντως υπάρχουν συμβολισμοί στον κόσμο του Χάρι Πότερ και θεωρώ ότι κάθε χαρακτήρας συμβολίζει και μία ξεχωριστή έννοια

ειναι πολυ ωραια θεωρία